Kolegiata w Tumie i legenda związana z diabłem Borutą
Kolegiata w Tumie to nie tylko świetny przykład architektury romańskiej, ale również ciekawa historia i legenda związana z diabłem Borutą. W tym wpisie znajdziecie sporo ciekawostek związanych z Tumem oraz wiele porad praktycznych.
Dojeżdżając do wsi Tum w powiecie łęczyckim, z daleko dostrzeżecie wybijającą się kolegiatę. Dominuje nad całą okolicą i można pomyśleć, że została wyjęta zupełnie z innej epoki. Dopiero kiedy pozna się historię tego miejsca i okolic zdziwienie ustępuje zrozumieniu i zachwytowi.
--- autopromocja ---
Mapa Łodzi z ponad 120 punktami!
Polecamy naszą mapę!
Szukasz mapy z atrakcjami Łodzi? Tutaj znajdziesz ponad 120 punktów na jednej mapie, od atrakcji, ciekawych miejsc, po noclegi i restauracje. Odkrywaj z nami Łódź!
>>> Polecamy również naszą książkę “Łódzkie dla każdego”! W książce znajdziesz 268 stron pełnych inspiracji, opisów, proponowanych tras zwiedzania, naszych ocen oraz praktycznych informacji. Wyruszaj w drogę i zwiedzaj z nami centralną Polskę!
Chociaż zachwyt może pojawić się już wcześniej, bo kościół w Tumie (dokładniej to: Archikolegiata NMP i św. Aleksego w Tumie) przytłacza swoją wielkością i surowością.
W tym tekście przeczytasz o:
Historia Kolegiaty w Tumie
Historia Kolegiaty w Tumie jest długa i dość burzliwa. Już jeśli chodzi o same początki powstania kościoła w tym miejscu jest wiele rozbieżności. Według niektórych źródeł początków należy dopatrywać w powstałym tutaj w 997 roku opactwie benedyktynów p.w. NMP i św. Aleksego. Miało być ono przeniesione, budynek rozebrany, a w jego miejsce miał powstać nowy kościół w XII wieku. W trakcie konsekracji kościoła w 1161 roku otrzymał patronów takich jak miało istniejące tutaj wcześniej opactwo, czyli Najświętszą Maryję Pannę i św. Aleksego.
Warto tutaj zaznaczyć, że kościół zbudowano obok średniowiecznego grodu, które obecnie jest rekonstruowane i prawdopodobnie jeszcze w tym roku zostanie udostępnione zwiedzającym.
Kolegiata pełniła bardzo ważną funkcję, to tutaj odbywały się zjazdy książęce i synody łęczyckie aż do XVI wieku.
Kościół w Tumie był wielokrotnie niszczony i grabiony m.in. przez Litwinów, Krzyżaków i Szwedów. Ucierpiał także w trakcie nalotów bombowych w trakcie wojny, a do tego był strawiony przez pożar. Liczne próby ratowania i przebudowy sprawiły, że przez lata stracił swój romański charakter na rzecz bardziej gotyckich i barokowych. W połowie XX wieku postanowiono odbudować kościół, zachowując przy tym jego pierwotny, romański styl.
Zwiedzanie Kolegiaty
Kościół jest otwarty dla zwiedzających, ale tylko w konkretne dni i godziny – o tym w jakie dni przeczytacie poniżej, a tutaj chcemy się skupić na co szczególnie warto zwrócić uwagę będąc na miejscu.
Na zewnątrz warto poszukać kamienia z wgłębieniami, które według legendy zostawił sam Diabeł Boruta, kiedy chciał przewrócić kościelne wieże, a tym samym nie dopuścić do budowy kościoła w Tumie. A wszystkiemu winna była pewna panna, w której się zauroczył i chcąc spełnić jej życzenie zaczął przynosić kamienie pod budowę karczmy. Okazało się, że zamiast karczmy zaczął powstawać kościół, a dziewczyna oszukała diabła, aby wykorzystać jego nadludzkie moce i siły.
Po wejściu do wnętrza kościoła od razu w oczy rzuca się surowość tego miejsca. Na próżno szukać tutaj bogatych zdobień i wyszukanych elementów. Ściany są częściowo kamienne i ceglane. Warto poszukać polichromii z XII wieku w apsydzie zachodniej, które zostały odkryte podczas prac w II połowie XX wieku.
Godziny otwarcia
Będąc tutaj kilkakrotnie tylko raz udało nam się wejść do środka. Zalecamy sprawdzić na stronie internetowej parafii (link), kiedy obiekt można zwiedzać. Na chwilę obecną są to następujące dni i godziny:
poniedziałek – wtorek: nieczynne
środa – sobota: od 10:00 do 18:00
niedziela – między nabożeństwami oraz od 13:15 do 18:00
Kolegiaty nie można zwiedzać w trakcie nabożeństw.
Okolica Kolegiaty w Tumie
Po drugiej stronie ulicy znajduje się malutki, drewniany kościółek pw. św. Mikołaja z XVIII wieku. Wygląda on dość skromnie przy gigantycznej kolegiacie, ale warto i przy nim na chwilę się zatrzymać. Niestety jest zamknięty, można go oglądać jedynie z zewnątrz.
Około 500 metrów za kolegiatą znajduje się grodzisko. Jeszcze dwa lata temu zupełnie nieznane i omijane, jednak w 2020 roku rozpoczęły się prace rekonstrukcyjne mające na celu udostępnienie go zwiedzającym. Obecnie teren jest odgrodzony i jest to plac budowy, ale należy spodziewać się zakończenia prac jeszcze w tym roku.
Kolejne miejsce warte uwagi znajduje się około 500 metrów od kolegiaty w kierunku Łęczycy. Po lewej stronie wypatrujcie chałup i drewnianego wiatraka – to jest właśnie Skansen Łęczycka Zagroda Chłopska. Dość mały skansen, ale trzeba przyznać, że klimatyczny. Znajduje się tutaj raptem kilka chałup, wiatrak i kuźnia. Do tego maszyny, wyposażone izby.
Nie można zapomnieć w tym miejscu o Łęczycy, szczególnie o Zamku Królewskim z IV wieku. Zamek jest udostępniony dla zwiedzających, wewnątrz znajduje się muzeum, można również wejść na wieżę. Więcej o zamku pisaliśmy w ramach wpisu o zamkach województwa łódzkiego.
Tum, jak tam dojechać?
Kolegiata w Tumie znajduje się około 3 kilometry na wschód od Łęczycy. Jadąc drogą nr 703 w kierunki Piątku i Łowicza należy skręcić w prawo, zgodnie ze znakami na wieś Tum. Po przejechaniu 1,5 kilometra dojedziecie pod sam kościół.
Jest tutaj mały, bezpłatny parking samochodowy.
Dokładny adres:
Archikolegiata NMP Królowej i św. Aleksego
Tum 8
99-100 Łęczyca
Gdzie zjeść w okolicy?
W najbliższej odległości od kolegiaty znajduje się Gościniec Tumski. Restauracja serwuje dania kuchni polskiej.
Większy wybór restauracji jest w pobliskiej Łęczycy. Spośród najbardziej polecanych na uwagę zasługują: restauracja Agawa, restauracja Tęcza, restauracja Szarotka.
--- autopromocja ---
Mapa Łodzi z ponad 120 punktami!
Polecamy naszą mapę!
Szukasz mapy z atrakcjami Łodzi? Tutaj znajdziesz ponad 120 punktów na jednej mapie, od atrakcji, ciekawych miejsc, po noclegi i restauracje. Odkrywaj z nami Łódź!
>>> Polecamy również naszą książkę “Łódzkie dla każdego”! W książce znajdziesz 268 stron pełnych inspiracji, opisów, proponowanych tras zwiedzania, naszych ocen oraz praktycznych informacji. Wyruszaj w drogę i zwiedzaj z nami centralną Polskę!
Gdzie nocować?
Tum to mała wieś, gdzie nie ma żadnych miejsc noclegowych, ciężko o nie również w Łęczycy.
Najbliższe obiekty noclegowe to:
Zajazd pod Jarem (nocleg w Bałtowie, 600 metrów od wejścia do Bałtowskiego Kompleksu Turystycznego) Adres: Bałtów 27, 27-423 Bałtów Ceny: od 154 zł za pokój dwuosobowy (śniadanie dodatkowo płatne 25 zł/osoba) Link: http://r4b.link/zajazd-pod-jarem
Zajazd Zatoka, niecałe 10 km samochodem od Tumu, Adres: Sierpów 33, 95-035 Sierpów Ceny: od 120 zł za pokój dwuosobowy, bez śniadania. Link: http://r4b.link/zatoka-ozorkow
Hotel Tamada, około 15 km samochodem do Tumu, Adres: ul. Działkowa 1, 95-035 Ozorków Ceny: od 120 zł za pokój dwuosobowy, bez śniadania. Link: http://r4b.link/hotel-tamada
Hotel Korona Palace (3 gwiazdkowy), około 18 km samochodem do Tumu, Adres: Osiedle 18, 95-043 Leznica Wielka Ceny: od 200 zł za pokój dwuosobowy, ze śniadaniem. Link: http://r4b.link/korona-palace
Podsumowanie
Archikolegiata w Tumie to bardzo interesujący obiekt, idealny przykład sztuki romańskiej w Polsce. Warto jednak upewnić się w jakie dni i godziny jest otwarta, aby nie pocałować klamki.
W połączeniu z Łęczycą oraz Łęczycką Zagrodą Chłopską stanowią idealny pomysł na jednodniową wycieczkę po okolicy.
…zjechała prawie całą Europę za młodu, zamiłowanie do podróżowania odziedziczyła po rodzicach. Pomimo to wspólnie odkrywamy wiele miejsc na nowo. Nie lubi siedzieć w miejscu i stara się maksymalnie dużo wyciągnąć z każdego wyjazdu. To ona jest odpowiedzialna za znajdywanie miejsc, do których jedziemy i sprawia... Więcej o nas >>
Austria
Azory
Chiny
Cypr
Czechy
Dania
Dominikana
Dubaj
Hiszpania
Islandia
Japonia
Kuba
Litwa
Madera
Malta
Maroko
Meksyk
Niemcy
Polska
Portugalia
Singapur
Słowacja
Stany Zjednoczone
Szwajcaria
Ukraina
Węgry
Wielka Brytania
Włochy
Wyspy Kanaryjskie
Wyspy Owcze
